14.06.2022

KOŁO DYREKTORÓW: Wizyta studyjna w Warszawie

Przedstawiciele i przedstawicielki metropolitalnych instytucji kultury sprawdzili, jakie działania prowadzą ich koledzy ze stołecznych domów i centrów kultury. Podczas dwudniowej wizyty studyjnej odwiedzili pięć ośrodków, w których przyjrzeli się, jakie pomysły na animację kulturalną i społeczną sprawdzają się w Warszawie i jakie praktyki warto przenieść na nasz grunt. Wizytę zorganizowało biuro Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia- Sopot  ze środków Programu Pomoc Techniczna.

 

Z inicjatywą zorganizowania wizyty studyjnej w Warszawie wyszli członkowie Koła Dyrektorów, działającego w ramach Komisji Kultury OMGGS. Chcieli zobaczyć, jak działają instytucje kultury poza metropolią. Uczestnicy i uczestniczki wizyty 15 i 16 czerwca zwiedzili pięć instytucji o różnych profilach – od dzielnicowych domów kultury, poprzez miejskie i marszałkowskie instytucje.

– Obejrzeliśmy instytucje kultury, które działają z lokalną społecznością, włączają mieszkańców do działań, wspierają ich w realizowaniu pasji, ale także wsłuchują się w ich potrzeby i towarzyszą im w integracji – mówi Alicja Jelińska, koordynatorka ds. kultury OMGGS, organizatorka wizyty. – W takich miejscach narzędziem animacji mogą być zwykłe naleśniki, których wspólne przygotowywanie łączy mieszkańców, albo ogródek społeczny, uprawiany przez nich na podwórku domu kultury. Poznawaliśmy praktyki, które są możliwe do przełożenia na działalność domów kultury w metropolii.

Kultura angażuje i integruje mieszkańców

Staromiejskim Domu Kultury – jedynej tego typu placówce zarządzanej przez władze miasta Warszawy, a nie dzielnicy –  członkowie wizyty dowiedzieli się, jak działa  centrum kompetencyjne, pełniące funkcję wspierającą i rozwijającą pracowników instytucji kultury,  którym oferowane są m.in. szkolenia, warsztaty rozwojowe, tutoring, konsultacje psychologiczne, superwizje grupowe.

– Nasz model wzmacniania pracowników i pracowniczek koncentruje się na chętnych osobach, a nie instytucjach – mówi dyrektor SDK Marcin Jasiński.

Oprócz funkcji “parasolowej”,  SDK oferuje też stypendia interwencyjne dla artystów i artystek z Ukrainy. Działa też program rezydencji literackich, dzięki któremu pisarze i pisarki ze Wschodu mogą mieszkać i tworzyć w przeznaczonym dla nich mieszkaniu. Uczestnicy spotkania obejrzeli też w Galerii Promocyjnej (najstarszej galerii sztuki współczesnej w Warszawie) multimedialną wystawę “Room of Projected Horizons” Bożny Wydrowskiej, artystki pochodzącej z Pomorza.

Wolskim Centrum Kultury  uczestnicy wizyty studyjnej posłuchali o tym, jak pracownicy placówki angażują mieszkańców w działania służące gromadzeniu pamiątek związanych z dzielnicą. Na wystawie w WCK znajdują się fragmenty wywiadów, cytaty architektów, archiwalne zdjęcia oraz nagrania wypowiedzi mieszkańców dzielnicy Koło, tworząc archiwum społeczne dzielnicy.

– Nasza placówka jest miejscem spotkań, współpracy i dyskusji – podkreśla Michał Mioduszewski, pełnomocnik dyrektora do spraw programu Wolskiego Centrum Kultury.

W filii placówki, zaaranżowanej w jednej z wolskich kamienic i przylegającym do niej podwórku, znajduje się miejsce spotkań mieszkańców. Mogą tu uprawiać ogródek, upiec ciasto, pograć w piłkę, a nawet naprawić krzesło w stolarni.

Drugiego dnia wizyty pracownicy i pracowniczki metropolitalnych instytucji kultury zwiedzili znajdujący się na Pradze Pałacyk Kultury. Po wieloletnich staraniach, opuszczony i zaniedbany dom Ksawerego Konopackiego, który w XIX w. był jednym z najpiękniejszych budynków Nowej Pragi, odzyskał swój blask i od września ub.r., po przekazaniu go Domowi Kultury Praga, stał się dostępny dla wszystkich. Mieszkańcy Warszawy (i nie tylko) mogą tu poćwiczyć jogę, ugotować lub upiec coś w kuchni,  wziąć udział w warsztatach, zajęciach artystycznych, wystąpić na scenie, zaprezentować swoje prace plastyczne, albo po prostu przyjść i napić się kawy.

Również Mazowiecki Instytut Kultury prowadzi działania, które angażują mieszkańców województwa i sprawiają, że z odbiorców kultury, stają się oni twórcami, animatorami i inicjatorami edukacji kulturalnej.

– Mazowiecki Program Edukacji Kulturalnej to pierwszy w Polsce, wieloletni program wojewódzki, który wspiera lokalne społeczności w twórczym działaniu – mówi Magdalena Ulejczyk, dyrektorka Mazowieckiego Instytutu Kultury.

Jednym z narzędzi MPEK są rezydencje animacyjne, które okazały się ogromnym sukcesem.

– Zapraszamy doświadczonych  animatorów na mazowiecką wieś, gdzie razem z sołtyskami, sołtysami i mieszkańcami odkrywają potrzeby i potencjał miejsc – mówi Anna Świętochowska, członkini Rady Programowej MPEK-u.

Efekty można obejrzeć na filmie:

Ostatnim, wyjątkowym miejscem odwiedzonym podczas wizyty był Otwarty Jazdów, czyli osiedle drewnianych domków fińskich, na terenie którego prowadzone są  ogólnodostępne działania społeczne, kulturalne i  edukacyjne. W 27 domkach i przyległych ogrodach żyją i działają obok siebie mieszkańcy, organizacje pozarządowe, miejscy ogrodnicy i pszczelarze, akademicy i studenci, artyści oraz pracownicy instytucji publicznych.

Uratowane przed wyburzeniem budynki, znajdujące się na obrzeżach parku Ujazdowskiego, stanowią klimatyczne miejsce, gdzie można odpocząć, oddać się pracy twórczej lub po prostu schować się przed światem.

Finansowanie z Programu Pomoc Techniczna

Wizyta studyjna w Warszawie była finansowana ze środków Programu Pomoc Techniczna. Uczestnikom i uczestniczkom towarzyszyła przedstawicielka Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Katarzyna Stachura z Wydział Instrumentów Terytorialnych Departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych.

– Z przyjemnością dołączyłam do spotkań, aby na chwilę oderwać się od świata finansów i z bliska przyjrzeć się działaniom kulturalnym w stolicy oraz wsłuchać się w plany i potrzeby przedstawicieli metropolitalnych instytucji kulturalnych – powiedziała Katarzyna Stachura– Mam nadzieję, że uda nam się znaleźć sposoby na dalszą współpracę.

Inspiracja i integracja

W wizycie wzięło udział 15 osób – głównie kadra zarządzająca metropolitalnymi instytucjami kultury.

– Wizyta studyjna służyła nie tylko inspiracji, podglądaniu dobrych praktyk, rozwiązań stosowanych w stolicy, ale też integracji pracowników metropolitalnych instytucji kultury – mówi Grzegorz Cwaliński, dyrektor Ośrodka Kultury, Sportu i Biblioteki Publicznej Gminy Pruszcz Gdański. – Wymieniliśmy się doświadczeniami, podpowiedzieliśmy, jak rozwiązać problemy. Dzięki wizycie rozwinęliśmy swoje kompetencje. W  metropolii mieszkańcy zasługują na ofertę kulturalną z najwyższej półki.

W wizycie wzięli udział:

  • Katarzyna Banucha z Nadbałtyckiego Centrum Kultury
  • Małgorzata Kolendowska z Biblioteki Miejskiej w Pucku
  • Jolanta Rożyńska z Biblioteki Miejskiej w Wejherowie
  • Łukasz Żarna z Żuławskiego Centrum Kultury i Sportu w Cedrach Wielkich
  • Ewelina Magdziarczyk-Plebanek i Edyta Klasa z Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Chmielnie
  • Tomasz Hildebrandt z Centrum Kultury i Sztuki w Tczewie
  • Monika Dylewska-Libera z Gdańskiego Archipelagu Kultury
  • Aleksandra Szymańska z Instytutu Kultury Miejskiej
  • Teresa Szczepańska z Młodzieżowego Domu Kultury w Lęborku
  • Aleksandra Rogalewska-Kania i Monika Spychalska z Ośrodka Kultury i Sportu w Żukowie
  • Judyta Kroskowska z Gminnego Ośrodka Kultury w Sierakowicach
  • Alicja Jelińska i Marlena Klepacz z Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot